ATMOSFER KATMANLARI VE BU KATMANLARDA MEYDANA GELEN OLAYLAR

ATMOSFER VE ÖZELLİKLERİ

1. Bileşiminde %78 azot, %21 oksijen, %1 karbondioksit, su buharı, asal gazlar ve tozlar bulunur.
2. Dünya’nın şekline uygun bir biçimi vardır.
3. Saydam bir özelliği olduğundan Güneş ışınlarının düşme açısını değiştirmez.
4. Kalınlığının yeryüzünden itibaren 10.000 km yüksekliğe kadar olduğu tahmin edilmektedir.

 ATMOSFERİN FAYDALARI

1. İçindeki su buharı ve gazlar aracılığı ile iklim olaylarının oluşumunu sağlar. (troposfer)
2. Canlılar için gerekli yaşam şartlarına olanak sağlar.
3. Meteorların dünya üzerine çarpmasını büyük ölçüde engeller.
4. Dünya’nın aşırı ısınıp aşırı soğumasını engeller.
5. Güneş’ten gelen zararlı ültraviyole (mor ötesi) ışınları engeller. (ozonosfer)
6. Sesi, sıcaklığı, ışığı geçirir, dağıtır ve yansıtır.
7. Güneş ışınlarını yansıtarak gölgede kalan kesimlerin tam karanlık olmasını engeller.

 ATMOSFERİN KATMANLARI

TROPOSFER

1. Atmosferin yeryüzüne temas eden, alt bölümündür.
2. Tüm gazların %75'inin bulunduğu bu katmanda yoğunluk en fazladır.
3. Troposfer, yerden havaya yansıyan ışınlarla alttan yukarıya doğru ısınır. Bu nedenle alt kısımları daha sıcaktır.

STRATOSFER

1. Troposferin üstündeki katmandır.
2. Yatay hava hareketleri görülür.
3. Su buharı hemen hemen hiç bulunmadığı için dikey hava hareketleri oluşamaz.
4. Bu nedenle sıcaklık dağılışı oldukça düzgündür.
5. Sıcaklık - 40 ve - 45 derece arasında olup pek değişmez.
6. Üst sınırı yerden 25–30 km yüksekliktedir.

ŞEMOSFER

1. Stratosfer ile iyonosfer arasındaki katmandır.
2. Stratosfer ile şemosfer arasındaki 19–45 km’ler arasında oksijen ozon haline geçerek ültraviyole ışılarını tutar.
3. Üst sınırı yerden 80–90 km yüksekliktedir.
4. Bu katmanın içinde gazlar özelliklerine göre Ozonosfer ve Kemosfer ara katmanları yer alır.

OZONOSFER

En önemli özelliği Güneş’ten gelen zararlı ültraviyole ışınlarını engellemesidir.

KEMOSFER

Gazların iyonlara ayrışmaya başladığı ve İyonosfer’e en yakın olan kattır.

İYONOSFER

1. Mor ötesi (ültraviyole) ışılarının, molekülleri parçalayarak iyonlar haline getirdiği katmandır.
2. Yer çekimi azaldığı için gazlar seyrek iyonlar halindedirler.
3. Gazlar çok seyreldiği için iklim üzerinde belirgin bir etkisi yoktur.
4. Üst sınırı yerden 250–300 km yüksekliktedir.
5. Bu katmanın özelliği, radyo dalgalarını ve haberleşme sinyallerini yansıtmasıdır.

EKZOSFER

1. En üst tabakadır.
2. Yer çekimi çok azaldığından gazlar çok seyrektir.
3. Hidrojen ve Helyum gibi hafif gazlar bulunur.
4. Atmosfer ve uzay arasında geçiş alanıdır.
5. Kesin sınırı bilinmemekle birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10,000 km yükseklikte olduğu kabul edilmiştir.
6. Yoğunluğu en az olan katmandır.